کد مطلب:314722 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:191

سقاخانه های معیر
به طوری كه از منابع كتابخانه ای و تحقیقات میدانی بر می آید، در تهران چندین سقاخانه وجود داشته كه به نام سقاخانه معیر نامیده می شده اند. یكی از این سقاخانه ها كه در كتاب تاریخ تهران نیز به عنوان نمونه ای از سقاخانه های مشهور تهران، از آن یاد شده، سقاخانه منسوب به نظام الدوله معیر است.

چنان كه آورده اند بانی این سقاخانه، دوستعلیخان معیر الممالك الدوله ثانی [تولد به سال 1236 ه. ق] است. كه پس از پدر، در سال 1247 شغل او را یافت و در سال 1288 وزیر مالیه گردید. او از ناصرالدین شاه منصب و لقب معیری را گرفت. وفات وی به سال 1290 هجری قمری گزارش شده است (حسینی بلاغی: 1350، ص 189 م).

از معیرالممالك موقوفاتی چون مدرسه، مسجد، آب انبار و سقاخانه، كه همگی به نام خودش موسوم اند، به جای مانده است. این رقبات به مساحت هزار و ششصد و هشتاد و نه متر، به پلاك 356 واقع در بخش پنج تهران [حوالی خانی آباد]، ثبت گردیده اند. البته گویا این رقبات ذیل وقف مدرسه ای جهت محصلین علوم دینی و لوازم آنان وقف شده، و تاریخ وقف آنها و همچنین سقاخانه، قبل از 1290 هجری قمری است (حسینی بلاغی: 1350، ص 189 م).

بررسی میدانی كه در رابطه با این اماكن به عمل آمد، معلوم است كه سقاخانه آن كه گویا در جهت مسجد معیر الممالك قرار داشته، مدتها است كه ویران شده است. ولی بنای مسجدی بزرگ و نیز حمام موقوفه ای به نام معیرالممالك در وضعیت نسبتا مطلوبی، در كوچه ای موسوم به آب انبار معیر منشعب از خیابان خیام، هنوز پذیرای مراجعین است. ضمنا این موقوفات در نزدیكی بقعه ی امامزاده سید ناصرالدین (علیه السلام) قرار دارند.



[ صفحه 217]



مناسب است كه در اینجا از دو سقاخانه ی دیگر تهران كه به همین نام موسوم اند و حین پژوهش میدانی در محله های تهران مشاهده شدند، شرحی آورده شود.